GERRY ANDERSON 15/24: UFO (1969-1970)

Op Tweede Kerstdag 2012 overleed televisieproducent Gerry Anderson op 83 jarige leeftijd. Ondanks zijn grote oeuvre was/is hij in Nederland eigenlijk alleen bekend als maker van de legendarische poppenserie The Thunderbirds. Reden voor HET Verzameloord om daar verandering in te brengen. Wekelijks (elke donderdag om 17.00u) aandacht voor de omvangrijke loopbaan van deze Engelse televisiemaker.

Vandaag deel 15: UFO (1969-1970)

Century 21 Television / ITC - 1969-1970
26 afleveringen van 50 minuten

uitvoerend producent: Gerry Anderson
producent: Reg Hill
regie: Gerry Anderson, David Lane, Ken Turner, e.a.
kleding: Sylvia Anderson
art director: Bob Bell
special effects supervisor: Derek Meddings
muziek: Barry Gray

 In 1969 begonnen Gerry en Sylvia Anderson met de productie van UFO, Century 21's eerste volledig live-actiontelevisieserie. Aan de serie deed de Amerikaanse acteur Ed Bishop mee (die ook de stem van Captain Blue deed in Captain Scarlet and the Mysterions) als commandant Straker, het hoofd van een geheime organisatie die tot doel had buitenaardse invasies tegen te gaan. UFO was duidelijk op een ouder publiek gericht dan Andersons eerdere series. Hoewel de serie een groep vaste kijkers kreeg, was het geen internationaal succes zoals Thunderbirds. Het was de laatste serie die gemaakt werd onder het logo van Century 21 Productions.

 Het uitgangspunt van UFO is dat in de nabije toekomst - 1980 wordt genoemd in de opening credits - de aarde wordt bezocht en aangevallen door buitenaardse wezens uit een stervende planeet, die menselijke organen nodig hebben om te kunnen overleven op hun planeet. De belangrijkste cast van personages zijn leden van een geheim, high-tech internationaal agentschap genaamd SHADO (een acroniem voor Supreme Headquarters, Alien Defence Organisation) opgericht om de Aarde te verdedigen en meer te leren over de mysterieuze aliens. Het SHADO hoofdkwartier is gevestigd onder een filmstudio. Ook in werkelijheid de studio waar de serie werd iopgenomen. Aan de leiding van deze Harlington-Straker-Studio (en van SHADO) staat Edward Straker (gespeeld door Ed Bishop), een voormalig US Airforce kolonel en astronaut.

De buitenaardse ruimteschepen kunnen gemakkelijk de grote afstanden afleggen tussen hun planeet en de aarde op een veelvoud van de snelheid van het licht, maar zijn te klein om meer dan een of twee bemanningsleden te vervoeren. Hun tijd op het station is beperkt: UFO's kunnen maar een paar dagen overleven in de aardse atmosfeer voordat ze opwarmen, verslechteren en uiteindelijk exploderen. De buitenaardse voertuigen kunnen veel langer overlebven onder water.

SHADO heeft een verscheidenheid aan high-tech hardware en voertuigen tot haar beschikking om een gelaagde verdediging van de Aarde uit te voeren. Vroegtijdige waarschuwingen van een buitenaardse aanval komen van SID, de Space Intruder Detector, een geautomatiseerde satelliet die voortdurend zoekt naar UFO invallen. De voorwaartse lijn van verdediging is Moonbase waaruit de drie Lunar Interceptor ruimteschepen met nucleaire raketten worden gelanceerd. De tweede verdedigingslinie bestaat uit Skydiver, een onderzeeër van waaruit Sky One gelanceerd wordt, onderscheppingsjager, die UFO's in de atmosfeer van de aarde aanvalt. De laatste lijn van verdediging zijn grondeenheden waaronder de gewapende, tank-achtige SHADO Mobiles, voorzien van rupsbanden. De speciale effecten, zoals eerder in alle andere Anderson series, werden gecoordineerd door Derek Meddings. De voertuigen zijn ontworpen door Meddings en zijn assistent, Michael Trim.

De mix van donker menselijk drama met traditionele science fiction avontuur is waarschijnlijk de reden voor blijvende cult populariteit van UFO en wat de serie onderscheidt van andere tv-SF. UFO verwart omroepen in zowel Groot-Brittannië als de Verenigde Staten, die het niet kunnen beslissen of het een programma voor volwassenen is of voor kinderen - de serie was te zien op zaterdagochtend door London Weekend. Het feit dat Andersons's productiebedrijven, zoals APFilms en Century 21, in de eerste plaats geassocieerd worden met kinderprogramma's maakt het niet makkelijker. Deze verwarring - in combinatie met onregelmatige uitzendschema's - wordt beschouwd als factor in het opschorten van de serie na het eerste seizoen. die bijdragen in de opzegging, hoewel UFO wordt gecrediteerd met het openen van de

Zoals met vele Anderson producties, genereerde de serie een pakket merchandising speelgoed op basis van de SHADO voertuigen. Tot klassieke Dinky Toys die-cast modellen, robuust en toch fijn afgewerkt, werden de futuristische Ed Straker's car, de SHADO mobiles en de raket-dragende Lunar Interceptors. Net als bij de Thunderbirds- en Captain Scarlet-gerelateerde modellen, zijn de originele Dinky toys nu gewaardeerde verzamelaars items.

De complete serie werd in 2002 uitgebracht op DVD in het Verenigd Koninkrijk en in Noord-Amerika en in Australië in 2007. Bonus functies omvatten een commentaar door Gerry Anderson op de pilot-aflevering "Identified", en een commentaar door acteur Ed Bishop op de aflevering "Sub Smash". Er zijn ook enkele verwijderde scènes en veel foto's en publiciteitsmateriaal.

UFO - Intro

Volgende week: The Protectors (1971-1973)